Podstawowe akty prawne związane z nauką zawodu

Zatrudnienie młodocianego pracownika

Ustawa kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974r.  (tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 z późn. zm) Dział IX – Zatrudnianie młodocianych

  • definicja młodocianego pracownika
  • dopuszczalne warunki zatrudniania młodocianych
  • obowiązek opieki i pomocy młodocianemu
  • podstawowe składniki umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego
  • sytuacje dopuszczające możliwość rozwiązanie z młodocianym za wypowiedzeniem umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego
  • obowiązek dokształcania teoretycznego młodocianego
  • czas pracy młodocianego pracownika (w tym w godzinach nadliczbowych i nocą)
  • prace wzbronione młodocianym pracownikom
  • prawo i wymiar urlopów wypoczynkowych i bezpłatnych.

Zasady i warunki odbywania przygotowania zawodowego młodocianych

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (t.j. Dz.U z 2018 r., poz. 2010 z późn. zm)  określa:

  •  formy   przygotowania    zawodowego    młodocianego    pracownika:    nauka    zawodu, przyuczenie do wykonywania określonej pracy
  • obowiązek  posiadania   kwalifikacji   zawodowych   i  pedagogicznych warunkujących prowadzenie przygotowania zawodowego (instruktor praktycznej nauki zawodu)
  • obowiązek pracodawcy sporządzenia na piśmie  umowy o pracę  z młodocianym  i zawiadomienia przez rzemieślnika właściwej izby rzemieślniczej
  • terminy zawierania umów o pracę w celu przygotowania zawodowego
  • okres trwania nauki zawodu ( do 36 miesięcy)
  • nauka zawodu młodocianych odbywa się w zawodach z klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (czas trwania nauki w zawodach szkolnych:  trzyletni cykl nauczania)
  • możliwości przedłużenia lub skrócenia okresu nauki młodocianego
  • nauka zawodu młodocianego może dotyczyć zawodów zawartych w klasyfikacji zawodów i specjalności dla rynku pracy, i w których izby rzemieślnicze przeprowadzają egzaminy czeladnicze
  • obowiązek realizacji przez pracodawcę programu; w zawodach szkolnych program nauczania uwzględniający podstawę programową kształcenia w zawodzie, w zawodach pozaszkolnych – program będący podstawą przeprowadzenia egzaminu kwalifikacyjnego na tytuł czeladnika
  • dopuszczalne formy dokształcania teoretycznego młodocianych; w branżowej szkole zawodowej I stopnia  lub w systemie pozaszkolnym
  • rodzaje egzaminów kończących naukę zawodu – nauka zawodu u rzemieślnika kończy się egzaminem czeladniczym składanym przed komisją egzaminacyjna izby rzemieślniczej
  • postępowanie w przypadku przerwania  nauki zawodu i warunki jej dokończenia, w tym zaliczenie okresu odbytej nauki zawodu
  • zasady organizowania przyuczenia do wykonywania określonej pracy: przyuczenie odbyte u pracodawcy rzemieślnika kończy się egzaminem sprawdzającym, składanym przed komisją egzaminacyjna izby rzemieślniczej (egzamin – według zasad ustalonych przez Związek Rzemiosła Polskiego).

Nadzór nad przebiegiem przygotowania zawodowego młodocianego 

Ustawa o rzemiośle z dnia 22 marca 1989 r. (t.j. Dz.U. z 2020r., poz. 2159 z późn. zm)

  •  nadzór nad przebiegiem przygotowania zawodowego młodocianych pracowników zatrudnionych u pracodawców rzemieślników, sprawuje izba rzemieślnicza lub z jej upoważnienia cech, którego członkiem jest rzemieślnik.
  • rzemieślnicy zatrudniający pracowników w celu przygotowania zawodowego w rzemiośle obowiązani są spełniać warunki określone odrębnymi przepisami oraz być członkami jednej z organizacji rzemieślniczych (Cech).
Podstawowe cele nadzoru nad przebiegiem przygotowania zawodowego w rzemiośle pracowników młodocianych:
  • doskonalenie systemu nauki zawodu organizowanej u pracodawców rzemieślników, ze szczególnym uwzględnieniem podnoszenia jakości szkolenia praktycznego i teoretycznego organizowanego dla młodocianych pracowników dokształcających się w systemie szkolnym i pozaszkolnym
  • zapewnianie optymalnych warunków dla młodocianych realizujących  przygotowanie zawodowe u pracodawców rzemieślników
  • wspomaganie szkolących pracodawców rzemieślników w wypełnianiu obowiązków wynikających z faktu realizacji dodatkowych, obok gospodarczych, zadań oświatowych
  • podnoszenie poziomu jakości szkolenia młodocianych w rzemiośle.
Nadzór nad przebiegiem przygotowania zawodowego w rzemiośle sprawowany jest przez organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła; izby rzemieślnicze i cechy, w szczególności przez:
  • ocenę jakości szkolenia organizowanego u pracodawców rzemieślników polegającą na analizowaniu przez izbę rzemieślniczą wyników egzaminów czeladniczych kończących naukę zawodu młodocianych pracowników
  • zabezpieczenie przez cechy we współpracy z izbami rzemieślniczymi w niezbędne materiały, informacje i doradztwo związane z realizacją procesu szkolenia praktycznego organizowanego u pracodawców rzemieślników współdziałanie izb rzemieślniczych z właściwymi organami administracji państwowej i, cechów ze szkołami zawodowymi w zakresie planowania i organizowania, w formach szkolnego i pozaszkolnego, dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników zatrudnionych w celu przygotowania u pracodawców rzemieślników, organizowania przez cech, we współpracy z izbą rzemieślniczą szkoleń dla rzemieślników zatrudniających młodocianych pracowników w celu przygotowania zawodowego, organizowania przez izbę rzemieślniczą szkoleń doskonalących dla przedstawicieli cechów upoważnionych do wykonywania zadań związanych z nadzorem nad przebiegiem przygotowania zawodowego młodocianych zatrudnionych  u pracodawców rzemieślników.

Odsluchaj tekst